De wereld om ons heen verandert snel. Technologische ontwikkelingen volgen elkaar constant op, de globalisering zorgt ervoor dat klanten hun producten van over de hele wereld kunnen aankopen. En ondertussen hebben we te maken met grote uitdagingen als de klimaatveranderingen en grote pandemieën.
Zoals Jan Rotmans zegt: ‘We zitten niet in een tijdperk van verandering, maar in een verandering van tijdperk.’
Design thinking: een nieuwe manieren van werken
Design Thinking helpt organisaties om te gaan met veranderingen en alle complexe processen die daarbij komen kijken. Designers denken in oplossingen en kansen door kaders los te laten. Ze gaan onderzoekend en experimenterend te werk.
Er wordt steeds weer uitgezoomd om meer inzicht te krijgen en snel weer ingezoomd om mogelijke kansen te verkennen. Design Thinking is spelenderwijs werken, en bij elke stap die je maakt goed reflecteren wat het je gebracht heeft.
De verschillende stappen in een design thinking proces
1. Situatie in beeld brengen en vraagstelling aanscherpen
2. Inleven in de ander en in de situatie
3. Brainstormen over nieuwe ideeën
4. Experimenteren en concepten snel uitproberen
5. Reflecteren en een volgende stap maken
Verschillende perspectieven
Een ontwerper kan helpen om mensen mee te nemen in verschillende denkwijzen en perspectieven. Zodat de leden van een projectteam zich echt gaan inleven in de situatie en denkwijze van de ander. Het doel en vraagstelling van het project wordt helder, als iedereen zich bewust is van waar we nu staan en waarom dat zo is gekomen. Dat breekt oude patronen open en creëert ruimte voor nieuwe ideeën.
Ruimte voor nieuwe ideeën
Het is belangrijk om letterlijk en figuurlijk ruimte te maken binnen de organisatie. Geef teamleden de ruimte om andere inzichten op te doen en zich daarin te verdiepen. Richt een ruimte in om vrijuit te kunnen brainstormen en experimenteren met nieuwe ideeën. Op een grote whiteboard wand kunnen ideeën visueel worden en gaan leven. Hoe groter en wilder, hoe beter! Er is daarbij geen goed of fout. Een ‘mislukt’ plan levert tal van nieuwe inzichten op.
Visualisatie als universele taal
Het is belangrijk dat alle betrokkenen de projecttaal begrijpen. De taal van visualisatie is veel universeler en krachtiger dan gesproken taal. Zeker wanneer medewerkers van verschillende disciplines in een projectteam zitten. Visualisatie, dat kunnen prachtige tekeningen zijn, maar vaak zijn een paar eenvoudige lijnen genoeg, soms aangevuld met steekwoorden.
Een tweede voordeel van visualisatie is dat het een brainstormsessie meer dynamiek en vaart geeft.
Van experimenteren kun je leren
Na de brainstormfase is het zaak om een idee snel om te zetten in actie, in een prototype of andere vorm om het concept te testen. Niet te lang nadenken wat er allemaal mis zou kunnen gaan, maar gewoon gaan experimenteren, prototypes maken en het gesprek aangaan met (potentiële) klanten. In het doen en werken met de concepten of strategieën leer je pas echt wat de ideeën teweeg kunnen brengen. Liefst in co-creatie met klanten of partners, zodat je hun feedback meteen kan meenemen in het proces. Dit brengt nieuwe inzichten naar de tafel, waardoor de sessie kan worden voortgezet. En dan geldt weer; blijven kijken, met een open vizier. Verder denken dan slagen en mislukken, maar zien wat je van het experiment kan leren.
Is dit iets wat alleen ontwerpers kunnen?
Nee, dat denk ik niet. Design thinking gaat om het uitstellen van je oordeel en je inleven in de ander. Het gaat om verder kijken, en dus om je heen kijken met verwondering. Het is samenwerken, visualiseren en experimenteren. Gewoon beginnen aan een plan, stap voor stap ontwikkelen en blijven reflecteren. Dat is iets wat kinderen heel goed kunnen. Echter hebben we dit ergens richting ons volwassen leven vaak weer afgeleerd en zijn we heel rationeel gaan denken en werken.
Ik geloof erin dat veel mensen deze manier van werken zich eigen kunnen maken. Het vergt wat oefening en doorzettingsvermogen. Een ontwerper kan zeker helpen om meer vaart en sturing te brengen in een design- of innovatie proces. Ontwerpers houden namelijk van verandering en ingewikkelde vraagstukken. Dat is weer een kans om de wereld een stukje mooier te maken.
